202 पटक हेरिएको एजेन्सी । चीनको सिनजियाङ उइघुर स्वायत्त क्षेत्रमा उइघुर मुस्लिमहरूले कुनै पनि धार्मिक परम्परा पालना गर्नलाई बन्देज लगाइएकाे छ।
चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टी (सीसीपी) को आदेश अनुसार, उइघुर जनसंख्याका बालबालिकाले धार्मिक शिक्षा प्राप्त गर्न वा धार्मिक अभ्यासहरू पालना गर्न पाउँदैनन्।
सिनजियाङ प्रान्तका करिब ३५ लाख उइगर मुस्लिम र अन्य अल्पसंख्यकलाई शिविरकाे नाम दिएर जेलमा राखिएको छ। जसलाई सीसीपीले पुनः शिक्षा केन्द्र बताउँछ ।
उइघुर मूलका निवासीहरूको जनसंख्या घटेर आधा भएको छ जबकि मुख्य भूमि चीनबाट हान चिनियाँ जनसंख्या अहिले तिनीहरूको बराबर छ र प्रान्तको प्रशासन र आयमा प्रभुत्व जमाउँछ।
सिनजियाङ भौगोलिक रूपमा चीनको सबैभन्दा ठूलो प्रान्त हो। सन् २०२२ को ‘रिपोर्ट अन इन्टरनेशनल रिलिजियस फ्रिडम’ मा चिनियाँ अत्याचारको विस्तृत वर्णन गरिएको छ ।
जुन यस हप्ता अमेरिकी विदेश मन्त्रालयले जारी गरेको थियो। यसले प्रान्तमा सीसीपी अत्याचारको बारेमा पहिलेको खोजी रिपोर्टहरूलाई अगाडि बढाउँछ, जसलाई चीन बाहिर धेरैले नरसंहार भनिरहेका छन्।
यी चिनियाँ अधिकारीहरूले ३५ लाख उइघुर मुस्लिम र अन्य अल्पसंख्यक नागरिकहरूलाई आतंकवादी वा संदिग्ध आतंकवादीको रूपमा व्यवहार गरिरहेका छन्। उइगरहरूलाई गिरफ्तार गरी शिविरकाे नाममा जेलमा राखेका छन्। जसलाई सीसीपीले व्यावसायिक सीप शिक्षा तालिम केन्द्र बताउँदै आएकाे छ । जसको एकमात्र उद्देश्य ‘अतिवाद विरोधी वैचारिक शिक्षा’ हो। यसलाई यातना, इस्लामबाट धार्मिक अलगावलाई बढावा दिन र हान चिनियाँ संस्कृति तथा चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको विचारधाराप्रतिको राजनीतिक शिक्षासँग तुलना गर्न सकिन्छ।
करिब ९ लाख उइघुर बालबालिकालाई आफ्ना आमाबाबुबाट अलग गरिएको छ। सीसीपी विचारधारा, हान संस्कृति, र मन्डारिन भाषामा प्रशिक्षित भएर उहाँको सिद्धान्त जीवनको प्रारम्भमा सुरु हुन्छ। यसको एउटै उद्देश्य सिनजियाङलाई पूर्ण रूपमा सफा गर्नु हो। १९४१ मा, उइगरहरू सिनजियाङको जनसंख्याको ८०% थियाे भने हान चिनियाँहरू मात्र ५% थिए। आज उइगरहरू सिनजियाङको जनसंख्याको ४२% मात्र छ। जबकि हानको जनसंख्या ३७% भन्दा माथि छ।
मानवअधिकारका लागि संयुक्त राष्ट्रसंघीय उच्चायुक्तको कार्यालय (ओएचसीएचआर) ले चीनको यो कार्यलाई उइगरहरूको गम्भीर मानवअधिकार उल्लंघन भएको बताएको छ। ओएचसीएचआरले यसलाई मानवतालाई लक्षित गर्ने अन्तर्राष्ट्रिय अपराधको रूपमा वर्गीकृत गर्न सकिने बताएकाे छ । यहाँका उइगर मुस्लिमहरूले जबरजस्ती बेपत्ता, जबरजस्ती नसबंदी, यातना, राजनीतिक प्रलोभन र यौन दुर्व्यवहार नियमित रूपमा झेल्दै आएका छन्। चीनका जर्मन अनुसन्धान विद्वान एड्रियन जान्ज भन्छन् कि जबरजस्ती नसबंदी नीतिले भविष्यमा ४.५ मिलियन उइघुर जन्म घटाउन सक्छ।
सीसीपीले उइघुर जनसंख्याका नक्कली आफन्तहरूलाई पनि उनीहरूसँग जासुसी गर्नको लागि उनीहरूको घरभित्रै बस्न काममा लगाउँछ। यी नक्कली नातेदारहरू या त सीसीपी सदस्य वा प्रान्तीय प्रशासनिक अधिकारीहरू हुन्। प्रान्तको प्रशासनले उइगर छिमेकीहरूलाई एकअर्काको जासुसी गर्न बाध्य पार्ने प्रणाली स्थापना गरेको छ। तिनीहरू शारीरिक र भर्चुअल दुवै तवरले चाैबिसै घण्टा निगरानीमा छन् । तिनीहरूका फोनहरू, तिनीहरूको घरको सजावट, तिनीहरूको धार्मिक छनौटहरू, सबै कुरा सिनजियाङको सीसीपी प्रशासनद्वारा नियन्त्रित छ। कुरान राख्ने वा दाह्री राखेको आरोपमा उइगर मुस्लिमलाई लामो समयसम्म जेलमा राखिन्छ।
अन्तर्राष्ट्रिय श्रम संगठन (आईएलओ) को एक प्रतिवेदनले उइघुर मुस्लिमहरूलाई पनि प्रान्तकाे कृषि र औद्योगिक गतिविधिहरूमा जबरजस्ती श्रमको रूपमा प्रयोग गर्ने गरेको छ। यो एक ‘व्यापक र व्यवस्थित कार्यक्रम’ मार्फत गरिन्छ। जुन २०२२ मा देशले २.३ मिलियन सिनजियाङ अल्पसंख्यक बासिन्दाहरूलाई आतंकवादी भएको भन्दै स्क्रिनिङ गर्दा ठूलो अभ्यास गरेको थियो।
